W dobie rosnącej popularności fotowoltaiki i elektromobilności pojawia się coraz więcej pytań o współdzielenie infrastruktury energetycznej między sąsiadującymi gospodarstwami domowymi. Jednym z takich rozwiązań jest pomysł dzielenia jednej instalacji PV między dwa domy, np. w celu wspólnego ładowania samochodów elektrycznych. Choć technicznie jest to możliwe, temat ten wiąże się z szeregiem uwarunkowań prawnych, formalnych i technicznych. Kluczowe znaczenie mają przepisy dotyczące prosumenckiego rozliczania energii oraz prawa energetycznego. Dlatego zanim zdecydujemy się na wspólne korzystanie z jednej instalacji, warto dobrze poznać zasady, które tym rządzą.
Jak wygląda sytuacja prawna współdzielenia instalacji PV?
W Polsce instalacja PV może być przyłączona wyłącznie do jednego punktu poboru energii – związanego z jednym odbiorcą końcowym. Oznacza to, że formalnie nie jest możliwe rozliczanie jednej instalacji PV między dwa różne gospodarstwa domowe znajdujące się na oddzielnych licznikach. Wspólne wykorzystanie energii pomiędzy dwoma licznikami wymagałoby stworzenia jednej umowy kompleksowej lub założenia wspólnoty energetycznej. W praktyce jest to skomplikowane i wymaga zgody operatora oraz spełnienia szeregu warunków formalnych. Firmy projektujące fotowoltaika zazwyczaj zalecają osobne instalacje, oparte na indywidualnym rozliczeniu.
Jakie są techniczne możliwości podziału energii z PV?
Technicznie możliwe jest wykonanie instalacji, która produkuje energię w jednym miejscu i przesyła ją fizycznie do drugiego domu – np. przewodem podziemnym. Jednak taka instalacja musi być zgodna z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i własności infrastruktury energetycznej. Problemem może być również brak możliwości oddawania nadwyżek do sieci z dwóch punktów przyłączeniowych. Rozwiązaniem może być wspólny magazyn energii lub instalacja na granicy działek, zasilająca dwa budynki z jednego punktu. Tego typu konfiguracje analizują doświadczeni projektanci instalacje fotowoltaiczne, dobierając je indywidualnie do układu działki i potrzeb właścicieli.
Czy możliwe jest wspólne ładowanie auta z jednej instalacji?
Wspólne korzystanie z jednej stacji ładowania jest możliwe, o ile znajduje się ona na terenie, do którego dostęp mają obie strony. W takim przypadku można zainstalować wallbox przy granicy działki, z osobnymi autoryzacjami dostępu lub pomiarem zużycia energii przez każdego użytkownika. Wymaga to jednak odpowiednich zabezpieczeń, umowy współużytkowania i wspólnego rozliczania energii elektrycznej. Takie systemy bywają stosowane w zabudowie bliźniaczej lub szeregowej, gdzie sąsiedzi chcą dzielić koszty. W tego rodzaju rozwiązaniach specjalizują się fotowoltaika, integrując PV z systemami ładowania o rozszerzonej funkcjonalności.
Jakie są alternatywy dla wspólnej instalacji PV?
Zamiast dzielić jedną instalację, warto rozważyć budowę dwóch niezależnych systemów PV z indywidualnym rozliczeniem i ewentualną współpracą przez wspólny wallbox. W takim wariancie każdy użytkownik korzysta ze swojej energii, ale dzieli koszt inwestycji w infrastrukturę ładowania. Inną opcją może być wspólny magazyn energii z podziałem dostępu lub inwestycja we wspólnotę energetyczną – rozwiązanie coraz częściej stosowane w krajach zachodnich. Na gruncie obecnych przepisów jednak takie inicjatywy w Polsce są dopiero w fazie rozwoju. Kompleksowe doradztwo w tym zakresie oferują instalacje fotowoltaiczne dla niestandardowych zastosowań.
Czy dzielenie instalacji PV się opłaca?
Z ekonomicznego punktu widzenia dzielenie jednej instalacji PV między dwa domy może wydawać się atrakcyjne, ale w praktyce jest ograniczone przez obowiązujące przepisy. Formalności, ryzyko niezgodności z prawem energetycznym oraz brak możliwości indywidualnego rozliczania mogą przeważyć nad potencjalnymi oszczędnościami. W większości przypadków lepszym rozwiązaniem jest stworzenie dwóch niezależnych systemów, które można łatwo rozliczyć i rozwijać. Inwestycja w osobne instalacje zwiększa bezpieczeństwo prawne i techniczne całego przedsięwzięcia. Dzięki temu każdy użytkownik zyskuje pełną kontrolę nad swoją energią i może elastycznie zarządzać jej zużyciem.